Publikacje

Łatwa adaptacja dziecka w przedszkolu.

Prawa dziecka w przedszkolu

Przedszkole to miejsce przyjazne dziecku, w którym prawa dziecka muszą być przestrzegane. Jest ono jedną z instytucji państwowych, które mają wspomagać rodzinę w spełnianiu obowiązków nałożonych na nią przez Konwencję Praw Dziecka, czyli zbiór praw dziecka opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1989 r. Polska ratyfikowała Konwencję 7 lipca 1991 roku.
Najważniejszą zasadą dla rodziców, dorosłych i instytucji zajmujących się dziećmi, jest zasada kierowania się dobrem dziecka. Należy zwracać uwagę na potrzebę poszanowania przez wszystkich dorosłych tożsamości dziecka, jego godności i prywatności. Stwierdza się, że dziecko z uwagi na swoją niedojrzałość umysłową, emocjonalną, biofizyczną i społeczną wymaga opieki i ochrony.
Prawa dziecka zawarte w Konwencji zostały podzielone na:
- prawa i wolności osobiste ( prawo do życia i rozwoju, tożsamości i identyczności, godności, swobody myśli, wolności od przemocy, prawo do wyrażania własnych poglądów)
- prawa socjalne ( prawo do wypoczynku, ochrony zdrowia, czasu wolnego)
- prawa kulturalne (prawo do nauki, korzystania z dóbr kultury, informacji)
- prawa polityczne( prawo do stowarzyszania się).
W trosce o dziecko w wieku przedszkolnym należy kierować się przede wszystkim prawem dziecka do indywidualnego rozwoju i własnego tempa tego procesu. Dziecko ma prawo do ochrony i pomocy, bezpieczeństwa, szacunku, niewiedzy, prawo do niepowodzeń i łez, do własności, własnych tajemnic, do radości, do wypowiadania swoich myśli i uczuć. Bardzo ważne jest również zapewnienie dzieciom możliwości bycia wysłuchanym.
Przedszkole powinno tak wychowywać dziecko, aby w przyszłości zostało dobrym człowiekiem ,czyli umiało kochać, szanować siebie, innych oraz własność ogólnospołeczną. Dlatego też każdy nauczyciel ma za zadanie stworzenie jak najbardziej dogodnych warunków rozwoju dziecka w przyjaznym dla niego otoczeniu, w świadomości własnych praw i obowiązków.

Opracowała Bożena Hajduk - nauczycielka Przedszkola nr 3 w Miasteczku Ślaskim

Skok do początku strony

Łatwa adaptacja dziecka w przedszkolu

Przekroczenie po raz pierwszy progu przedszkolnego już od zarania stwarza kłopotliwe sytuacje dla dzieci i ich rodziców. Dziecko na wiele godzin pozbawione jest bezpiecznego, rodzinnego domu, najbliższych mu osób, na których pomoc i wsparcie w każdej chwili mógł liczyć. W zamian ma zaoferowany całkiem nieznany przedszkolny świat z obcą panią i sporą grupą rówieśniczą. Tutaj w nowym miejscu musi nauczyć się żyć w innej rzeczywistości. U jednych dzieci następuje to po kilku dniach, u innych po tygodniach. Dużym problemem związanym z adaptacją trzylatka do przedszkola są na pewno czynności dnia codziennego, jak: samodzielne jedzenie, odpoczynek czy toaleta. Różny jest przecież poziom umiejętności posiadanych przez dzieci, natomiast stawiane im wymagania są jednakowe. Dlatego tak ważne jest nabywanie tych sprawności poprzez trening w domu, co przyczyni się do łatwiejszej adaptacji. Innym problemem stanie się na pewno podporządkowanie narzuconej przez przedszkole organizacji zycia, określonych zasad postępowania w grupie czy zaspokajania podstawowych potrzeb. Dziecko musi nauczyć się przebywania w gwarze kilka godzin, pogodzić się z tym, że nie jest jedyne w centrum zainteresowania. Wraz z przekroczeniem progu przedszkola dziecko uczy się żyć w dwóch środowiskach: rodzinnym i przedszkolnym. Przedszkole jest dobrym miejscem do uczenia dziecka niezależności i uspołecznienia. Kontakty z rówieśnikami uczą norm współżycia i respektowania grupy społecznej. Dziecko szybciej się do niego przystosuje i zniesie niedogodności życia zbiorowego, gdy będzie go postrzegało jako bezpieczne i atrakcyjne dla siebie. Adaptację ułatwia: racjonalne podjęcie decyzji, zaufanie do personelu, wcześniejsze dostarczenie dziecku doświadczeń przebywania z innymi dorosłymi bez mamy, umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi, wspieranie dziecka, okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania, czas na bycie z dzieckiem po odebraniu go z przedszkola. Adaptację natomiast utrudnia okazywanie lęku, niepokoju, braku zaufania do placówki, nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z somoobsługą, pośpiech, zdenerwowanie oraz brak czasu dla dziecka.

Opracowała Grażyna Filipczyk - nauczycielka Przedszkola nr 3 w Miasteczku Śląskim

Literatura:

J. Lubowiecka " Trudności dziecka w przystosowaniu sie do przedszkola" (W:) " Wychowanie przedszkolne" 6/2001
A. Ożyńska - Zborowska " O przygotowaniu do żłobka" (W:) " Wychowanie przedszkolne" 8/2001
D. Krawczyk " Żegnaj smutku maluszków" (W:) " Wychowanie przedszkolne" 7/2001
E. Gruszczyk - Kolczyńska, E. Zielińska " Wspomaganie rozwoju trzylatka" (W:) " Wychowanie przedszkolne 1998

Skok do początku strony

Czy media uczą przemocy?

Agresja jest zachowaniem mającym na celu wyrządzenie szkody lub przykrości innym. Agresję obserwujemy u dzieci juz od najmłodszych lat. Dziecko wkraczające w wiek przedszkolny dostrzega swoją odrębność i stopniowo próbuje własnych sił, w różny sposób wymuszając na rodzicach np. kupno lizaka. Odnosząc sukces będzie powtarzało swoje zachowanie także w przyszłości. Sa dzieci, które już w najmłodszym wieku przejawiaja zbyt dużą agresję niszcząc zabawki, rozgniatając owady. Rodzice w tym momencie powinni starać się odkryć źródło takich reakcji. Dziecko jest dobrym obserwatorem, widzi i naśladuje to, co robią i jak się zachowują rodzice. Stykając się z krzykiem, szarpaniną, biciem same stają sie agresywne. Do tego dochodzi lęk dziecka straszonego, poniżanego, które często słyszy, że jest do niczego, nic mu sie nie udaje, przeszkadza w domu. Widząc takie dzieci powinniśmy się zastanowić ile w tym jest naszej winy, że są one coraz bardziej agresywne. Postęp cywilizacyjny jest dobrodziejstwem pokoleń, nie jest on jednak wolny od zagrożeń. Rozwój telewizji prowadzi do zaistnienia nieskończonej liczby niekontrolowanych wpływów. Uzasadnione zaniepokojenie zaczynają budzić zjawiska pozaprofesjonalnego wykorzystania komputerów, szczególnie przez dzieci, jako narzędzia rozrywki. Akcja gier komputerowych sprowadza się do konieczności wyeliminowania " n" liczby przeciwników. Krew leje się z kolorowego ekranu strumieniami, emisji towarzyszą okrzyki agresji i jęki. Również telewizja pokazuje bodźce kojarzone z agresją.Filmów tego typu jest coraz wiecej, przedstawiają obrazy przemocy, gwałtu demoralizując młode pokolenie. Filmy te nadawane są w różnych porach dnia i dziecko ma do nich swobodny dostęp. Coraz częściej dziecięce bajki, animowane filmy przekształcane są w bajki grozy i przemocy o zabijaniu, rządzą ci, którzy są silni. Dzieci naśladują bohaterów, utożsamiają się z nimi przejmując wzorce agresji i przemocy. Oglądanie tego typu filmów i bajek to przeżycie znaczące emocjonalnie, duża dawka wrażeń prowadząca do znieczulenia.W mediach przyjmuje się wizję świata, w którym przemoc jest czymś powszechnie występującym , sprzyja zobojętnieniu na nią. Wielokrotne oglądanie scen przedstawiających walkę, wypadki, terroryzm i ludzką krzywdę wywołuje początkowo silne pobudzenie emocjonalne, z czasem staje sie coraz bardziej obojetne. Rośnie zobojętnienie na tego rodzaju sceny, które muszą być coraz bardziej wstrząsające aby wywołać reakcję. Obok rodziców, środków masowego przekazu ważny jest również wpływ rówieśników. Agresywne, władcze dzieci często cieszą się dużym uznaniem i przez to ich zachowanie zostaje jeszcze bardziej wzmocnione. W dzisiejszym szybkim tempie życia na każdym kroku widzimy wzmagającą sięw ludziach agresję. Z tym powinniśmy walczyć, szukać rozwiązań. Trzeba zacząć od nauczycieli i rodziców, a także dostosować programy dydaktyczno-wychowawcze do zagrożeń i wyzwań niesionych przez współczesność. Problem narasta nie tylko z powodu wszechobecnej telewizji ale taże z powodu pośpiechu życia. Coraz więcej czasu dzieci spędzają przed komputerem i telewizorem, które mówią im jak mają żyć. Coraz mniej rozmawia sie w rodzinie, coraz rzadziej odwiedza przyjaciół. Starajmy się kontrolować programy oglądane przez dzieci, niech dostarczają im wiedzy, wzorów pozytywnego społecznie zachowania i rozrywki. Rodzice powini oglądać programy razem z dziećmi i dyskutować na temat scen zawierających wzorce zachowań niepożądanych społecznie.

Opracowała Helena Pośpiech - dyrektor Przedszkola nr 3 w Miasteczku Śląskim

Skok do początku strony

Rola zabawy w rozwoju dziecka

Bardzo duży wpływ na rozwój dziecka mają oczywiście rodzice, a jednym z czynników wpływających na ten rozwój jest wspólna zabawa z rodzicami. Daje ona dziecku ogromną radość, a jednocześnie jest źródłem zdobywania wielu wiadomości i umiejętności oraz nowych doświadczeń. Kształci i rozwija jego psychikę, ćwiczy spostrzegawczość, wyrabia orientację, uczy umiejętności współdziałania z innymi, przygotowuje do życia społecznego. Ponadto zasady zabaw budują w dzieciach wzór zachowania się. Przestrzeganie tego wzoru to droga do kształtowania w dzieciach świadomej dyscypliny, wyrabianie w nich solidarności i koleżeństwa, tak ważnego w późniejszym życiu. Zabawa rozwija również pamięć, wyobraźnię, zdolność koncentracji, jest również źródłem zdobywania wiadomości i umiejętności.

Zabawa jest najważniejszym terenem działanie dziecka, która ma dla jego rozwoju podstawowe znaczenie. Należy więc cenić zabawę dziecka i stwarzać dla niej odpowiednie warunki, być przewodnikiem dziecka, gdy ono z zaciekawieniem rozgląda się wokół, gdy pyta, doświadcza, obserwuje.

Rodzic może spełniać w zabawie dziecięcej różne role: czasem- inicjatora i pomocnika, innym razem- towarzysza zabawy, którą zainicjowało i kieruje dziecko. Jeżeli rodzice pragną, by ich dziecko było aktywne, samodzielne, pełne inicjatywy muszą poświęcić mu swój czas na wspólną zabawę. Stanowi ona bowiem jedną z najbardziej wartościowych form kontaktu między dorosłym a dzieckiem. W czasie jej trwanie można przekazać wiele informacji na różne tematy, zacieśnić więź emocjonalną, lepiej poznać dziecko.

Opracowała: Beata Halamus nauczycielka Przedszkola nr 3 w Miasteczku Śląskim.

Skok do początku strony

Polubić leżakowanie

Wielu nauczycieli boryka się z problemem nielubianego leżakowania. Najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest zwyczajny brak przyzwyczajenia dziecka do odpoczynku w czasie dnia.
Psychologowie twierdzą jednak, że czas poobiedniego odpoczynku dziecka jest niezwykle dla niego ważny. Układ nerwowy małego dziecka nie jest jeszcze na tyle silny, by malec mógł się bawić, biegać i być w dobrym humorze przez wiele godzin. Sami rodzice często skarżą się, że maluch, który nie śpi już w dzień, jest rozdrażniony, płaczliwy. Nie wszystkie dzieci lubią leżakowanie, jednak w przedszkolu, w dużej grupie, taki odpoczynek jest maluchowi szczególnie potrzebny. Zwykle jest tam głośno, dzieciaki są stale aktywne, podekscytowane, wciąż mają nowe zajęcia. Dlatego naprawdę powinny po obiedzie trochę się przespać lub chociaż odpocząć na leżaczku. Oczywiście malucha nie można zmuszać bo będzie się przed tym bronił, a w dodatku nie polubi z tego powodu przedszkola. Warto pamiętać, że poobiedni odpoczynek szczególnie potrzebny jest maluchom ze wzmożoną pobudliwością psychoruchową

Oto kilka wskazówek dla rodziców
· Proszę nie zabierać dziecka z przedszkola zaraz po obiedzie, lecz dać mu szansę na odpoczynek.
· Proszę również w domu wprowadzić zwyczaj poobiedniego leżakowania. Jeśli dziecko nie chce kłaść się do łóżka, proszę zadbać by odpoczywało, chociażby na materacyku lub dywanie, ale koniecznie w pozycji leżącej.
· Proszę być konsekwentnym i codziennie, bez żadnych wyjątków stosować się do swojego postanowienia. Wtedy dziecko szybko się do niego przyzwyczai.
· Proszę zadbać o warunki sprzyjające odpoczynkowi ( wyłączyć radio i telewizor, włączyć wyciszającą muzykę, poczytać dziecku spokojną bajkę.

Dzieci leżakują, bo potrzebują odpoczynku, snu w trakcie dnia. Muszą zregenerować siły witalne i intelektualne. Wypoczęte maluchy rzadziej zapadają na choroby i nie są takie „marudne” jak te zmęczone.

Opracowanie na podst. artykułu zamieszczonego w czasopiśmie "Doradca dyrektora przedszkola" - Grażyna Filipczyk

Skok do początku strony

Pojęcie diagnozy

Diagnoza – to rozpoznawanie za pomocą technik i metod psychologicznych cech osobowości, właściwości psychicznych, odchyleń od normy w zakresie intelektualnym, emocjonalnym, fizycznym i społecznym. W psychologii oznacza wykazanie istnienia określonego stanu rzeczy, jak np.:

Stwierdzenie wysokiego poziomu ogólnej inteligencji,
Wykazanie istnienia zdolności, zainteresowań, np. humanistycznych, matematycznych, przyrodniczych itp.,
Wykazanie cech osobowości, w tym również wykrycie określonych odchyleń od normy np. niedorozwoju umysłowego, deficytu w zakresie percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Diagnoza rozwoju dziecka obrazuje:

1.Tempo – czyli szybkość, z jaką dokonują się w organizmie i psychice dziecka różnorodne zmiany. Może ono być:

opóźnione- tzn. dziecko jest na poziomie rozwoju poniżej swojego wieku, czyli rozwija się wolniej i opanowuje różne sprawności i umiejętności nieco później niż ogół rówieśników
normalne- zgodne z wiekiem życia dziecka
przyspieszone- czyli dziecko rozwija się szybciej niż rówieśnicy, jego rozwój wyprzedza wiek.

2.Rytm – który oznacz stopień regularności zachodzenia tych zmian w czasie. Rytm rozwoju może być:

Harmonijny- (w normie) tzn. wszystkie funkcje i procesy psychiczne, jak również motoryka dziecka rozwijają się mniej więcej równomiernie, prawidłowo, rytmicznie.
Nieharmonijny- opóźniony lub przyspieszony poziom rozwoju poszczególnych funkcji.

Przyspieszony lub opóźniony rozwój może dotyczyć całości psychomotorycznego rozwoju lub odnosić się do określonej sfery rozwojowej, np. rozwoju ruchowego, umysłowego czy społecznego. Taki stan rzeczy jest uzależniony od warunków, w jakich funkcjonuje dziecko oraz oddziaływań wychowawczych jego środowiska, choć ich podłożem w jakimś stopniu mogą być predyspozycje wrodzone. Deficyty rozwojowe nie są uzależnione od poziomu inteligencji i mogą występować w zakresie:

Sprawności manualnej
Percepcji słuchowej czy wzrokowej, utrudniając w ten sposób nabywanie podstawowych umiejętności

3.Dynamikę rozwoju. Dynamika rozwoju to:

Zahamowanie
Przyspieszenie
Cofnięcie

Oceniając dynamikę, oceniamy postępy dokonujące się w ciągu roku szkolnego. Dynamika może być różna w poszczególnych okresach życia dziecka. Spowodowane to może być różnymi czynnikami biologicznymi, środowiskowymi lub brakiem stymulacji.

II. KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA DIAGNOZY W POSZCZEGÓLNYCH SFERACH ROZWOJU.

ROZWÓJ FIZYCZNY

Rozwojem fizycznym są zmiany zachodzące w organizmie od urodzenia do osiągnięcia pełnej dojrzałości. W różnych okresach życia tempo rozwoju jest wolne bądź szybkie. Wiek 5-6 lat cechuje szybki rozwój fizyczny. Rozwój fizyczny uzależniony jest od wielu czynników. Do najważniejszych należą:

Czynniki wrodzone (genetyczne)
Czynniki środowiskowe, które mają decydujący wpływ na aktywność człowieka.

Diagnozując rozwój fizyczny, należy zbadać:

1. Wzrost i wagę ciała, stan ich zdrowia (odporność na choroby, uzyskując informacje o chorobach przewlekłych, somatycznych). Niedobory wagi i wzrostu oraz wszelkiego rodzaju choroby mogą wywołać:

Brak koncentracji uwagi, zmęczenie,

Osłabienie

Trudności w myśleniu, spostrzeganiu, zapamiętywaniu

2.Funkcjonowanie narządów zmysłu (wzroku, słuchu)

Zaburzenia mogą powodować:

Trudności w czytaniu i pisaniu,

Trudności w spostrzeganiu przedmiotów,

Trudności w dostrzeganiu różnic i podobieństw,

Trudności w uczeniu się matematyki

Trudności w rozumieniu i przekazywaniu informacji słownych

Trudności w wykonywaniu zadań i poleceń

3.Wymowę. Zaburzenia wymowy mogą powodować:

Trudności w czytaniu, pisaniu

Trudności w wypowiadaniu się

Trudności w kontaktach społecznych

Zaburzenia emocjonalne

4.Narząd ruchu oraz postawę ciała. Zaburzenia w tym zakresie mogą spowodować:

Trudności w poruszaniu się

Trudności w długotrwałym siedzeniu

Kłopoty w wykonywaniu ćwiczeń gimnastycznych

Problemy z koncentracją uwagi

5.Sprawność fizyczną, tj. siłę, szybkość, zwinność i moc.

ROZWÓJ PROCESÓW POZNAWCZYCH I SPRAWNOŚCI MANULANEJ.

Cechą charakterystyczną rozwoju jest stała kolejność przechodzenia od czynności prostych do coraz wyższych form działania. Opanowanie sprawności manualnej posługiwania się ołówkiem, kredką, długopisem warunkuje nabycie umiejętności pisania. Bez odpowiedniego poziomu percepcji wzrokowej i słuchowej dziecko nie będzie potrafiło rozpoznać i zapisać liter, głosek, cyfr i znaków. Z kolei nie znając liter i głosek, nie opanuje operacji analizy i syntezy wyrazów, a brak dostatecznie rozwiniętej analizy i syntezy spowoduje trudności w nauce czytania i pisania. Przedmiotem diagnozy jest więc:

1. sprawność manualna, a w szczególności:

Napięcie mięśniowe,
Tempo pracy
Precyzja
Koordynacja wzrokowo-ruchowa

Metody badań:

Obserwacja czynności samoobsługowych, rysowania, malowania,

Analiza wytworów, np. rysunek człowieka, wzory literopodobne

2. Percepcja wzrokowa: spostrzeganie wzrokowe, orientacja przestrzenna, analiza i synteza wzrokowa.

Metody badań:

Układanie obrazka z części

3. Percepcja słuchowa: analiza słuchowa, synteza słuchowa.

Metody badań:

Wyodrębnianie głosek i sylab

4.Mowa: zasób słownictwa, wady wymowy, sposób wypowiadania się

Metody badań:

Obserwacja dziecka w różnych sytuacjach połączona z wypowiedziami dziecka

Historyjki obrazkowe

Obrazki sytuacyjne

5. Myślenie:

Analiza i synteza

Porównanie, dostrzeganie podobieństw i różnic

Abstrahowanie, uogólnienie, klasyfikowanie

Rozumienie treści obrazków, zagadek, poleceń

Dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych

Rozumienie pojęć

Rozumienie operacji matematycznych

Metody badań:

Układanie obrazka z części

Porównywanie obrazków

Klasyfikowanie przedmiotów, obrazków, figur geometrycznych

Obrazki i historyjki obrazkowe

Obserwacja wykonywanych czynności

ROZWÓJ EMOCJONALNO-SPOŁECZNY

Potencjał intelektualny dziecka bywa czasami niewykorzystany z powodu niedojrzałości rozwoju społeczno-emocjonalnego.

Emocje i uczucia pozwalają dziecku na ustosunkowanie się do otoczenia, a także do samego siebie. Wpływają na regulowanie wzajemnych oddziaływań, komunikowanie się z ludźmi, przystosowanie do otoczenia. Pozytywne emocje pobudzają do kontaktów, poznania, zbliżenia, zaś emocje negatywne powodują unikanie, odrzucenie, bądź atakowanie tego, co jest oceniane negatywnie. Emocje mogą stanowić przyczynę lub skutek pozytywnego lub negatywnego stosunku do przedszkola, nauczycieli, rówieśników. Zdobycie przez dziecko umiejętności właściwego komunikowania się z ludźmi, wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie, zwłaszcza na:

Zaspokajanie potrzeb

Kształtowanie postaw

Kształtowanie obrazu samego siebie

Kształtowanie norm i zasad postępowania

Metody wykorzystywane w diagnozowaniu rozwoju emocjonalno-społecznego

Obserwacja dziecka w różnych sytuacjach

Rozmowa z dzieckiem

Rozpoznawanie przeżyć dziecka poprzez: zabawy, gry, ćwiczenia, rysowanie, malowanie, lepienie, muzykę, scenki dramowe, teatralne.

Opracowała: Beata Halamus - nauczycielka Przedszkola Nr 3 w Miasteczku Śląskim

Skok do początku strony